این پارامتر به صورت جامد حجمی(Volume Solid) و جامد جرمی(Weight Solid) تعریف می شود و نشان دهنده در صد حجمی (جرمی) از رنگ است که پس از خشک شدن بر روی سطح باقی می ماند .
جامد حجمی با توجه به رابطه زیر محاسبه می گردد:
همان طور که در رابطه بالا دیده می شود جامد حجمی کمیتی بدون بعد است[1]،چرا که ضخامت فیلم تر و خشک هر دو از واحد طول هستند و با هم ساده می شوند.همچنین باید توجه داشت که جامد حجمی می تواند به صورت در صد یا کسری بین صفر تا یک بیان شود.دلیل آن هم این است که هیچگاه ضخامت فیلم خشک بیشتر از فیلم تر نخواهد شد پس همواره باید جامد حجمی کمتر یا مساوی یک باشد.
جامد حجمی مطابق ISO 3233/ASTM D2697 در شرایط زیر محاسبه می گردد:
خشک شدن رنگ باید در دمای 20 درجه سانتی گراد (68 درجه فارنهایت) و رطوبت 60% انجام گرفته و خشک شدن به مدت هفت روز (نباید دما بالاتر برود و زمان خشک شدن کمتر در نظر گرفته شود.) به طول بانجامد.
همچنین طبق استاندارد ASTM D-2369 روش آزمایشگاهی محاسبه جامد جرمی به شرح زیر است[2]:
ابتدا یک لامل شیشه ای را با دقت وزن می کنیم.سپس با استفاده از یک فیلم کش[3] یک فیلم 120 میکرونی روی لامل ایجاد می کنیم.سپس دوباره لامل و فیلم تر را وزن می کنیم.در مرحله بعد این مجموعه را داخل آون به مدت دو ساعت و در دمای 120 درجه سانتی گراد قرار می دهیم.پس از کامل شدن فرآیند خشک شدن فیلم اعمال شده،مجموعه را با دقت وزن می کنیم.مقدار عددی جامد جرمی بر اساس رابطه زیر محاسبه می شود:
در این رابطه:
- Ww وزن مجموع لامل و فیلم،قبل از خشک شدن
- Wd وزن مجموع لامل و فیلم پس از خشک شدن
- Wl وزن لامل
جامد حجمی به دو صورت تئوری و عملی تعریف می شود.
برای محاسبه جامد حجمی تئوری می بایست که درصد جامد حجمی تک تک اجزای سازنده رنگ را در نظر گرفت و از مجموع این مقادیر درصد جامد حجمی کل را محاسبه کرد.
درصد جامد حجمی عملی معمولا کمی از درصد جامد حجمی تئوری بیشتر است چرا که در عمل هنگام خشک شدن فیلم رنگ مقداری حباب حلال و همچنین حباب های هوا در فیلم رنگ خشک باقی می ماند.در نتیجه استفاده از جامد حجمی عملی مناسب تر بوده و در اطلاعات فنی مربوط رنگ از آن استفاده می شود.
همچنین رنگ ها را می توان بر اساس مقدار جامد حجمیشان در چهار دسته به شرح زیر طبقه بندی کرد:
ثبت ديدگاه